از یوگی و اهتمامش به تربیت اخلاقی نوشتم اینکه چگونه رذایل اخلاقی را نشان میدهد و راهکار اصلاح آن را نیز ارائه میکند تأکید کردم به مثبت بودن کارتونهای دهه شصت دیدم بیانصافی است اگر از انیمیشنهای معاصر چیزی نگویم آنهایی که واقعاً درصدد اصلاحند
فارغ از خشونتبار بودن بعضی رفتارهای نمایش داده شده در این انیمیشن یا وجود ولنگاریهای پوششی و بعضی خلاف عفّتها که به لطف مساعی سیمای جمهوری اسلامی اصلاح شده تقریباً دقیقاً ظرائف ناهنجاریهای اجتماعی امروز غرب را به تصویر میکشد باب اسفنجی البته انگار بیشتر مصرف داخلی داشته تا اینکه مناسب برای صادرات باشد:
روابط سودمحور میان کارفرما و کارگر خرافهپرستیهای مدرن تجملپرستی و افتخار به پنتهاوسداری عشق به مال دنیا و ثروتاندوزی خودنماییهای کوتهفکرانه برای حفظ دوستان قصه NGOها و ندانمکاریهایی به اسم دموکراسی پارتیبازی و سوءاستفاده از اقوام صاحبمنصب جاسوسی اقتصادی و تکنولوژیکی رقابت بیحد و مرز و غیرمنصفانه برای کسب سود بیشتر ترس بیش از اندازه و مخل به روابط اجتماعی از بیماریها و آلودگیها حماقت در پرداخت هزینه زیاد فقط به دلیل رتبه و کلاس بالای یک رستوران توجه زیاد به ظاهر و قیافه و بحران ِ «من زشتم!» رواج دروغگوییهای روزمره اعتماد به دوستان نادان و در چاه افتادن لااباحیگری و جاهلمآبی و ولگردی بدون تدبیر، به عبارتی: لاتبازی! ولخرجی و رفاقتهای منفعتمحور، مگسان گرد شیرینی! عرفانهای نوظهور و ریاضتهای بودیستی! آثار بیکاری و عدم اشتغال در ایجاد انحراف جوگیر شدن شدید متأثر از تبلیغات رسانهها اشتباه در واگذاری امور مهم به افراد ناشایست و نالایق ارتکاب به جرائمی مانند دزدی در قالب راهاندازی گروههای موسیقی عاقبت ریاستطلبی و جاهطلبی سادهلوحی و پذیرفتن هر حرفی از هر گویندهای نفهمیهای عصر جدید در ارزشدهی به آثار هنری بیارزش! ورزشهای خشن و خطرناک و جوگیر شدن برای شرکت در آنها سودجویی سرمایهداران از ترغیب جوانان به ورزشهای پولآور آسیب جامعه از اشتباهات دانشمندان در تولید داروها و ابزارهای جدید ناآزموده و بسیاری حرفهای دیگر...
انصافاً اگر به ما میگفتند این همه مطلب را در کارتون بگنجان که جذاب هم باشد میتوانستیم؟!
کارتون ایرانی ساختهاند به اسم «سمنو و شقاقل» به طرز بسیار زننده و زشتی گربهدختر کوچک داستان میگوید: «دو پدرم!» شخصیتی از قصه که دو پدر دارد و مادر ندارد! مثلاً به فرزندی پذیرفته شده! و بدینترتیب شدهاند: خانواده! (وای بر ما) گذشته از اینکه تمام اپیزودها هم دارای پیرنگی تکراری است و حرفی برای گفتن ندارند!
باب اسفنجی روابط اجتماعی درون آمریکا را بیشتر هدف گرفته ناهنجاریها را فهرست کرده یک به یک با لسان طنز مورد تمسخر قرار داده است البته با حفظ احترام به ارزشهای آمریکایی؛ یعنی سعی کرده به اصل نظام سرمایهداری (کاپیتالیسم) و ولنگاری (لیبرالیسم) خدشه وارد نسازد.
اما با همه این اوصاف هنوز از یوگی عقبتر است پیام یوگی برای کودکان قابل فهم بود اما باب اسفنجی بیشتر برای نوجوانان قابل درک است تا کودکان به دلیل استفاده از طنز که اساساً نیاز به «درک واژگون» دارد (بنمایه طنز: غلوّ نمایشی در رفتار، زشتیهای آن را نمایانتر میسازد) کودکان فقط جلب جذابیتهای بصری و دوبله قشنگ ایرانی باب اسفنجی میشوند! برچسبهای مرتبط با این نوشته: فیلم 16 -
|